Kuczalski Hieronim, krypt. H. K. (1818–1885), literat, autor utworów dla dzieci. Pochodził z rodziny ziemiańskiej, ur. we wsi Worobiówka w gub. kijowskiej, kształcił się w szkołach kijowskich, następnie na wydziale medycznym uniwersytetu w Kijowie. W r. 1848 przerwał studia, wznawiając je dopiero po dwóch latach na wydziale przyrodniczym w Paryżu. Po studiach osiadł w gub. wołyńskiej, gdzie pełnił obowiązki sędziego pokoju, równocześnie zajmując się gospodarstwem wiejskim. Brał udział w powstaniu styczniowym, za co skonfiskowano mu majątek i skazano na paroletnie zamieszkanie w mieście Ołoniec koło Pietrozawodska. W r. 1869 przyjechał do Warszawy, gdzie począwszy od połowy lat siedemdziesiątych zajmował się działalnością literacką, pracą tłumaczeniową i recenzyjną. Najbardziej jednak – zgodnie zresztą z kierunkiem wykształcenia – upodobał sobie funkcję popularyzatora w zakresie nauk przyrodniczych, którą spełniał z powodzeniem. Przystąpił do współpracy z „Przyjacielem Dzieci”. Szczególnie popularne wśród czytelników „Przyjaciela” były jego Pogadanki z ojcem, w których – kryjąc się pod kryptonimem H. K. – omawiał ciekawostki z zoologii, geografii, botaniki, fizyki, kultury, etnografii, charakteryzował uczonych przyrodników, próbował rozwiązywać różne zagadki ze świata przyrody. Sięgał tu często do dzieł Kamila Flammariona, znakomitego astronoma francuskiego, wówczas bardzo popularnego w Polsce. Analogiczne tematy poruszał w innych cyklach (Gawędy naukowe, Podróże, opisy miejscowości, ludów i ich zwyczaje, Wiadomości z nauk przyrodniczych) w „Przyjacielu Dzieci” oraz w „Tygodniku Mód i Powieści”. Prowadził tu Kronikę naukową w latach siedemdziesiątych. W latach osiemdziesiątych podjął jeszcze inne prace literackie: na łamach „Tygodnika Mód i Powieści” pisał sprawozdania teatralne, głównie z przedstawień sztuk francuskich, tłumaczył utwory pisarzy francuskich, próbował nawet tworzyć własne sztuki dramatyczne. Nie opublikował jednak żadnej książki. Jako tłumacz brał udział w redagowaniu dodatku miesięcznego „Przeglądu Tygodniowego” (przekłady utworów Flammariona). Recenzje teatralne i pogadanki przyrodnicze pisał do ostatnich dni swego życia. Zmarł w Warszawie 8 XII 1885 r.

Enc. Wych., III 142–3 (P. Chmielowski, Czasopisma polskie dla młodego wieku); – „Kur. Warsz.” 1885 nr 340, 342 b; „Nowa Ref.” 1885 nr 285; „Tyg. Mód i Powieści” 1885 nr 51 (J. K. Gregorowicz).

Józef Zbigniew Białek